Diagnoza:

Określa charakter wady (rodzaj i stopień nasilenia) oraz przyczyny jej powstania. Pozwala na zaprogramowanie odpowiedniej terapii dostosowanej do indywidualnych potrzeb dziecka. Badanie diagnostyczne obejmuje:

• ocenę rozwoju mowy,
• ocenę słuchu fonemowego, budowy i sprawności aparatu artykulacyjnego, czucia narządów mowy,
• ustalenie rodzaju nieprawidłowo artykułowanych głosek oraz sposobu ich wymawiania,
• ustalenie przyczyn zaburzeń artykulacji,
• ocenę wpływu wady wymowy na proces komunikowania się i ogólne funkcjonowanie dziecka w szkole i poza szkołą.

a) badania wstępne w celu ustalenia stanu mowy uczniów:

•  badania przesiewowe w klasach 0 - I,
•  badania kontrolne w klasach starszych;

b) diagnozowanie logopedyczne:

• badania indywidualne,
• wywiady z rodzicami,
• konsultacje u specjalistów (laryngolog, foniatra, ortodonta, chirurg, neurolog, psycholog, pedagog);

c) organizowanie pomocy logopedycznej;

Terapia:

a) prowadzenie terapii indywidualnej i w razie konieczności grupowej;

• usuwanie zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowych;
• pomoc w przezwyciężaniu trudności związanych z mówieniem, rozumieniem i w razie konieczności czytaniem i pisaniem;
• stymulowanie procesu nabywania kompetencji i sprawności warunkujących prawidłowy przebieg komunikacji językowych;
•  prowadzenie ćwiczeń kształtujących prawidłową wymowę;

b) w razie konieczności organizowanie pomocy logopedycznej dla dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu przy współpracy z pedagogami i nauczycielami prowadzącymi zajęcia korekcyjo - kompensacyjne;

Obejmuje kolejne etapy pracy korekcyjnej:

•  usunięcie przyczyny wadliwej wymowy (np. poprzez usprawnianie słuchu fonemowego, motoryki i kinestezji narządów artykulacyjnych, autokontroli słuchowej i inne),
• wywołanie głoski normatywnej,
•  wprowadzanie prawidłowego dźwięku na podstawie modułu Ch. van Ripera i J. V. Irwina:
  • Wiem, jak wymawia się dźwięk.
  • Mogę wymówić dźwięk w izolacji.
  • Mogę wymówić dźwięk prawidłowo między samogłoskami.
  • Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w nagłosie wyrazu.
  • Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w śródgłosie wyrazu.
  • Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w wygłosie wyrazu.
  • Mogę wymówić dźwięk prawidłowo podczas czytania.
  • Mogę wymówić dźwięk prawidłowo w gabinecie logopedy.
  • Mogę prawidłowo posługiwać się dźwiękiem (który kiedyś sprawiał mi kłopot) w mowie spontanicznej.

Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną:

• ćwiczenia ortofoniczne,
• ćwiczenia stymulujące rozwój słuchu fonemowego, pamięci słuchowej i autokontroli słuchowej,
• ćwiczenia prawidłowej fonacji i emisji głosu, poprawnej dykcji,
• ćwiczenia orientacji przestrzennej,
• ćwiczenia percepcji i pamięci wzrokowej, koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej,
• ćwiczenia orientacji przestrzennej, umiejętności szeregowania, układania ciągów tematycznych, logicznego myślenia, koncentracji uwagi,
•  kształtowanie twórczej aktywności słownej poprzez wzbogacanie słownictwa czynnego, tworzenie własnych tekstów, rymowanek,
• doskonalenie umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną pod względem gramatycznym.

a) podejmowanie działań profilaktycznych, zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej oraz czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy:

• zajęcia w grupach „0” dla rodziców i dzieci,
• konsultacje logopedyczne.

b) wspieranie działąń wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli, wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki:

• zapobieganie powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z najbliższym środowiskiem ucznia;
• przygotowanie uczniów lub organizowanie wewnątrzszkolnego konkursu recytatorskiego, współpraca z animatorami szkolnych kółek teatralnych (lub prowadzenie koła teatralnego w szkole).

c) prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców, nauczycieli.

Profilaktyka:

Profilaktyka logopedyczna ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju językowego dziecka. Zastosowana u małych dzieci pozwala na uniknięcie często żmudnej i długotrwałej terapii w starszym wieku. Profilaktyka logopedyczna, czyli skuteczne zapobieganie wadom wymowy poprzez wczesną interwencję logopedyczną oraz stymulację prawidłowego rozwoju językowego, obejmuje:

• eliminację czynników mogących zakłócić naturalny proces rozwoju mowy,
• usprawnianie motoryki i kinestezji (czucia) narządów mowy,
• doskonalenie słuchu fonemowego i autokontroli słuchowej,
• ćwiczenia oddechowe.

Logopeda Wioletta Skorupińska